Konstrukcje szkieletowe

Coraz częściej inwestorzy chcący wybudować wymarzony dom stają przed trudnym wyborem technologii budowy. Różnorodność i duża liczba dostępnych technologi i materiałów sprawiła że stajemy przed nie lada dylematem.

Trwałość domów o szkieletowej konstrukcji

Wielu inwestorów wychodzi z założenia, że dom musi być murowany, stać na potężnych fundamentach i tylko wtedy będzie to dom na lata. A dom w konstrukcji szkieletowej przez wielu jest uważany za dom dla jednego pokolenia, co jest oczywiście nie prawdą. Jako ciekawostkę podam że jeden z najstarszych domów szkieletowych został zbudowany w latach 1637-1641 w USA i stoi do dzisiaj jako muzeum.

Pracowałem przez 6 lat przy budowie domów szkieletowych w Norwegii gdzie ta technologia jest bardzo popularna i bardzo dobrze rozwinięta, niemal do perfekcji dlatego postaram się opisać swoje doświadczenia dotyczące podstaw budowy przegrody ściany w budynkach szkieletowych.

Odpowiednie drewno kluczem do sukcesu

Kluczowe znaczenie dla trwałości budynku ma zastosowanie drewna wysokiej jakości, odpowiednio przygotowanego. Drewno użyte do budowy domu szkieletowego obowiązkowo musi być suszone komorowo do wilgotności 12% oraz czterostronnie strugane. Suszenie drewna ma na celu usunięcie wilgoci, co powstrzymuje rozwój grzybów i pasożytów przyczyniając się do zwiększenia trwałości tego materiału. Struganie natomiast ma na celu między innymi zmniejszenie łatwopalności, w ten sposób przygotowane drewno nie wymaga dodatkowej impregnacji.

Duże znaczenie ma odpowiedni surowiec z którego wykonane są elementy przeznaczone do budowy domu. Powinny one spełniać wymogi klasy wytrzymałości C24 oraz niektóre C30. W Polsce kupno drewna spełniającego wymogi poszczególnych klas jest raczej trudne, a to ze względu na to że duża część tartaków kupuje surowiec bez odpowiednich certyfikatów, nie przestrzega żadnych norm i nie prowadzi badań określających klasę wytrzymałości. Dlatego warto rozważyć kupno drewna pochodzącego np. z Niemiec czy szczególnie ze Skandynawi. Często spotykam się z argumentem że przecież rosną tam te same drzewa co i u nas. Jest to oczywiście prawda, ale w nieco surowszym klimacie przyrost drzew jest wolniejszy, a co za tym idzie drewno ma większą gęstość. Najważniejsze jest to, że w Skandynawi obowiązują rygorystyczne przepisy dotyczące produkcji elementów przeznaczonych na konstrukcje domów. Przy obróbce drewno jest ważone, określane są jego parametry i na tej podstawie przydzielane jest do odpowiedniej klasy wytrzymałości z przeznaczeniem na odpowiednie elementy ścian, krokwi.

Szkielet domu od podszewki

Szkielet domu tworzą kantówki o szerokości 15-18 cm w rozstawie 40 lub 60 cm, od zewnątrz przybijana jest najczęściej płyta OSB ma on za zadanie stabilizacje całej konstrukcji oraz oczywiście ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi. Na tak przygotowaną konstrukcję od strony zewnętrznej układa się warstwę wiatroizolacji o odpowiedniej paroprzepuszczalności i w taki sposób, by szczelnie okrywała całą konstrukcje domu. Wszystkie łączenia oraz miejsca w których przez ściany przechodzą np.przewody elekrtyczne powinny być uszczelnione. Ma to za zadanie nie dopuścić to tzw. przewiewów czyli wnikania wiatru w warstwę izolacji co może doprowadzić do jej zawilgocenia. Jest to bardzo ważny etap budowy i jak na dłoni widać czy firma budująca nasz dom posiada odpowiednią wiedzę i rozumie technologię. Ostatnim elementem zewnętrznej strony ściany jest elewacja. Może to być zarówno elewacja drewniana lub co częściej spotykane w Polsce tynk strukturalny na warstwie styropianu. Stanowi on w tedy dodatkową warstwę izolacji termicznej.

Najczęściej popełnianym błędem przy wykonywaniu elewacji jest brak zastosowania szczeliny wentylacyjnej pomiędzy wiatroizolacją, a warstwą tworzącą elewację. Spotkać można również domy gdzie folia wiatroizolacyjna znajduję się bezpośrednio pod płytą OSB bez jakiejkolwiek szczeliny umożliwiającej wentylację, a na płytę przyklejony jest styropian.T akie rozwiązanie nie zapewnia prawidłowego funkcjonowania przegrody ściany, co ma znaczący wpływ na obniżenie trwałości konstrukcji. Warto na tym etapie poruszyć zagadnienie nasycenia powietrza parą wodną i tzw.&Nbsp;punktu rosy. Jest to zagadnienie bardziej skomplikowane na które wpływ ma kilka czynników ale najprościej mówiąc im cieplejsze powietrze np. wewnątrz domu tym jest ono w stanie zmagazynować więcej cząsteczek wody. Natomiast w miarę spadku temperatury powietrze traci tą możliwość i w pewnym momencie przy danej temperaturze osiąga stan nasycenia parą, a przy dalszym jej spadku para wodna zawarta w powietrzu skrapla się. Ta właśnie temperatura w której przy danym składzie i ciśnieniu powietrza występuje to zjawisko jest nazywana punktem rosy. Zjawisko to występuje zarówno w ścianach budynków murowanych jaki i tych szkieletowych. Dlatego w budynkach o konstrukcji szkieletowej pomiędzy warstwą wiatroizolacji, a warstwą stanowiącą zewnętrzną elewację należy zastosować szczelinę wentylacyjną której zadaniem jest odprowadzenie pary wodnej oraz umożliwienie swobodnego odpływu skroplonej już pary.

Od wewnętrznej strony naszej ściany należy zastosować folię paroizolacyjną, której zadaniem jest niedopuszczenie, aby para wodna z wnętrza budynku wnikała w warstwę izolacji. Osiągnięcie 100% paroszczelności jest prawdopodobnie niemożliwe, ale należy dążyć do maksymalnego ograniczenia wnikania pary wodnej poprzez zastosowanie foli wysokiej jakości oraz staranne wykonanie tej warstwy. Źle wykonana warstwa paroizolacji może doprowadzić do tego, że duża zawartość pary wodnej w przegrodzie ściany spowoduje przesunięcie punktu rosy i skroplenie się pary wodnej jeszcze w warstwie izolacji, co ma bardzo niekorzystny wpływ na jej właściwości, a także s;na trwałość całej konstrukcji.

Właściwości izolacyjne wełny

Materiał dość popularny i łatwo dostępny na rynku,podstawowy parametr opisujący właściwości wełny to współczynnik przewodności cieplnej lambda. Przy wyborze wełny należy zwrócić uwagę na to, że im lamda jest niższa tym lepiej, a nie na odwrót.

Wełnę układa się pomiędzy elementy konstrukcji ścian, stropów i dachu. Ma ona za zadanie izolacje termiczną i akustyczną. Jednym z najlepszych znanych nam izolatorów jest nieruchome, suche powietrze. To właśnie powietrze w warstwie wełny jest izolatorem, warunkiem jest jednak brak możliwości przepływu powietrza i dostępu wilgoci, dlatego tak ważne jest prawidłowe i szczelne wykonanie zarówno wiatroizolacji od zewnątrz jak i warstwy paroizolacji od wewnątrz. Dla przykładu wyobraźmy sobie że w chłodny jesienny wieczór wybierając się na spacer ubieramy ciepły wełniany sweter, podczas spaceru jednak zaskakuje nas ulewa i jesteśmy kompletnie przemoknięci, a wełniany sweter, który do tej pory nas ogrzewał, teraz wydaje się ziębić jeszcze bardziej. Podobny efekt będzie miało zawilgocenie warstwy wełny w naszym domu.

Planowanie to podstawa

Budowa domu to duże wyzwanie na które składa się wiele elementów. Warto na etapie projektowania wziąć pod uwagę wszystkie możliwe aspekty jak np system ogrzewania jaki zastosujemy w naszym domu czy jak będzie realizowana wentylacja. Dobre planowanie i znajomość technologii pozwoli nam uniknąć wielu błędów podczas budowy, które w późniejszym czasie byłyby niemożliwe do naprawienia lub kosztowały zbyt wiele.

Opracowano:
Tomasz Chmielowski
BUDEKA Tomasz Chmielowsk